Błąd kardynalny na maturze - można stracić wszystkie punkty

16.05.2024

Przez błąd kardynalny na maturze możecie stracić wszystkie punkty. Czego należy się wystrzegać?

W 2024 roku uczniowie podejdą do matury w dwóch różnych formułach – w Formule 2015 oraz Formule 2023. Jest to skutkiem przeprowadzonej w 2017 roku reformy, w wyniku której zostały zlikwidowane gimnazja, na rzecz przywrócenia 4-letnich liceów oraz 5- letnich techników.

Maturzyści, aby zdać egzamin dojrzałości, muszą uzyskać próg zdawalności, który wynosi 30 procent z trzech przedmiotów obowiązkowych: języka polskiego na poziomie podstawowym, matematyki na poziomie podstawowym oraz języka nowożytnego na poziomie podstawowym (najczęściej jest nim angielski).

Matura z języka polskiego na poziomie podstawowym już lada dzień. Wszyscy maturzyści przygotowują się do tego ważnego wydarzenia, powtarzają wiadomości, treści lektur i przypominają sobie najistotniejsze zagadnienia, które wynieśli z lekcji. Może się jednak okazać, że cały trud włożony w naukę pójdzie na marne, a wszystko za sprawą tylko jednego błędu. Chodzi o błąd kardynalny – tłumaczymy, czym dokładnie jest oraz jak się przed nim ustrzec.

Co znajdziesz w artykule

Czym jest błąd kardynalny na maturze?
Czy błąd kardynalny oznacza niezdaną maturę?
Błąd rzeczowy – kolejny rodzaj błędu na maturze z języka polskiego 2024
Jak dobrze napisać wypracowanie maturalne?
Najpopularniejsze tematy maturalne

Czym jest błąd kardynalny na maturze?

Podczas rozwiązywania jednego z zadań na maturze z języka polskiego, pomyłka może kosztować uczniów naprawdę bardzo wiele. Mowa o błędzie kardynalnym w wypracowaniu, można go popełnić tylko i wyłącznie na maturze z języka polskiego, właśnie podczas pisania tej długiej formy wypowiedzi. Skutkiem jego popełnienia jest odrzucenie całej pracy, a w konsekwencji – uzyskanie za nią 0 punktów.

Czego może dotyczyć taki błąd kardynalny w wypracowaniu? Między innymi przedstawieniem nieprawidłowych informacji o biografii głównych bohaterów (na przykład łączenie biografii różnych bohaterów), fabule lub wątkach w historii. Taki błąd kardynalny jest dowodem na to, że uczeń nie zna treści lektury obowiązkowej, o której pisze, a także jej tematyki.

Centralna Komisja Egzaminacyjna podaje, że błąd kardynalny to „błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego”.

Żeby popełnić błąd kardynalny na maturze w Formule 2023, uczeń również musi wykazać się całkowitą nieznajomością lektury, o której pisze.

"Błąd kardynalny może dotyczyć wyłącznie lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej jako lektury do omówienia w całości (nie we fragmentach)" – można przeczytać w najnowszym Informatorze opublikowanym przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.

Czy błąd kardynalny oznacza niezdaną maturę?

Z pewnością część tegorocznych maturzystów z dużym zatrwożeniem będzie się zastanawiać, czy błąd kardynalny oznacza to, że nie zdadzą matury z języka polskiego na poziomie podstawowym? Otóż wszystko zależy od tego, w jakiej formule uczeń zdaje maturę.

W Formule 2015 maturzysta może zdobyć maksymalnie 70 punktów, a 21 musi uzyskać, by zdać egzamin. W takim przypadku uzyskanie 0 punktów z wypracowania będzie jednoznaczne z niezdaniem matury z tego przedmiotu.

Z kolei w Formule 2023 za poprawnie rozwiązany arkusz uczeń może otrzymać 60 punktów, w tym 35 za wypracowanie. Żeby jednak zdać egzamin, musi zdobyć 18 punktów, więc w sytuacji popełnienia błędu kardynalnego – zdanie matury nadal jest możliwe. Zadzieje się tak, jeśli młody człowiek uzyska wymaganą liczbę punktów w innych częściach egzaminu, a mianowicie teście historyczno-literackim oraz języku polskim w użyciu.

Sprawdź

matura 2024 polski - podstawowy

matura 2024 polski - rozszerzony

matura 2024 polski - ustny

nowa lista pytań jawnych matura 2024

lista lektur matura 2024

Błąd rzeczowy – kolejny rodzaj błędu na maturze z języka polskiego 2024

Uczniowie punkty z wypracowania na maturze z języka polskiego mogą stracić także za błąd rzeczowy. Na czym dokładnie polega? Podobnie jak w przypadku błędu kardynalnego – wychodzi na jaw nieznajomość lektury, na którą powołuje się uczeń.

Od błędu kardynalnego różni się jednak zakresem błędu. Taki błąd rzeczowy może polegać na podaniu na przykład złego bohatera lub autora lektury, a także nieprawidłowej nazwy epoki. Taką pomyłką może być też nieprawidłowe przedstawienie bohaterów. Błędem rzeczowym może być więc napisanie, że autorem "Dziadów" jest Wyspiański.

Jak dobrze napisać wypracowanie maturalne?

Przygotowanie się do wypracowania maturalnego wymaga kilku kroków:

Zapoznanie się z wymaganiami egzaminacyjnymi: przede wszystkim warto dokładnie przeczytać wymagania egzaminacyjne, które określają, jakie umiejętności i jakie elementy powinno zawierać wypracowanie maturalne. To pozwoli na dokładne przygotowanie się do tego, czego egzaminatorzy oczekują od ucznia.
Ćwiczenie pisania: ważne jest, aby regularnie ćwiczyć pisanie wypracowań. Można zacząć od pisania krótkich tekstów, a następnie stopniowo zwiększać ich długość i skomplikowanie. Przy pisaniu należy również zwracać uwagę na poprawność językową, interpunkcję i strukturę tekstu.
zapoznanie się z kanonem literackim: Matura z języka polskiego często wymaga od ucznia odniesienia się do lektur szkolnych, dlatego warto dobrze je poznać. Warto zapoznać się z głównymi motywami i problemami poruszanymi w tych dziełach oraz z ich kontekstem historycznym i kulturowym.
Analiza tematu: ważne jest, aby dokładnie przeanalizować temat wypracowania i zrozumieć, co egzaminatorzy oczekują od ucznia. Warto zwrócić uwagę na kluczowe słowa w temacie, aby dokładnie zrozumieć, o czym powinien być napisany tekst.
Planowanie tekstu: przed rozpoczęciem pisania warto stworzyć plan tekstu, który pomoże uporządkować myśli i ukierunkować pisanie tekstu. W planie warto określić, jakie argumenty i przykłady zostaną przedstawione oraz jakie elementy będą łączyły cały tekst. Po napisaniu tekstu warto przejrzeć go jeszcze raz pod kątem błędów językowych, interpunkcyjnych i stylistycznych.